De chemische industrie maakte de voorbije decennia gretig gebruik van fluorhoudende stoffen. Bij nader inzien bleken deze stoffen, die we kennen onder de verzamelnaam PFAS, zeer schadelijk voor mens en omgeving. Het gebruik van PFAS is al enige tijd gereglementeerd en verboden. In de praktijk vinden we waarschijnlijk wel nog oudere brandblussers die deze giftige stoffen bevatten. Wat doen we hiermee?
Gebruik van PFAS
PFAS is een verzamelnaam voor chemische fluorhoudende stoffen. Ze zijn goed bestand tegen hoge temperaturen en stoten water, vuil en vet af. De perfecte grondstof dus voor anti-aanbaklagen van pannen, waterdichting van kledij, cosmetica, schoonmaakproducten, smeermiddelen en brandblusschuim. PFAS zorgt dat het blusschuim in brandblusapparaten krachtiger en efficiënter werkt.
Eén variant van PFAS, namelijk PFOS, werd gebruikt voor het blussen van industriële branden. Veel brandweerterreinen zijn vandaag door het vele oefenen met dit materiaal verontreinigd en wachten op sanering.
Hoe schadelijk zijn PFAS?
De PFAS-stoffen worden “forever chemicals” genoemd. Eenmaal ze ergens aanwezig zijn, krijg je ze nog moeilijk weg. In het menselijk lichaam ontregelen ze de immuniteit en verstoren ze de leverfunctie en hormoonbalans.
PFAS verboden in brandblussers
Sinds 2002 wordt het erg giftige PFOS niet meer gebruikt in brandblusapparaten. Sinds 2011 is het ook bij wet verboden in heel Europa.
Een andere PFAS-variant, PFOA, werd wel nog gebruikt in schuimblusapparaten. In 2017 kwam ook daar een Europees verbod: vanaf 4 juli 2020 mogen schuimblusmiddelen met PFOA niet meer verkocht worden. De meeste fabrikanten schakelden vanaf 2017 dan ook over op PFOA-vrije producten.
PFAS in uw brandblusser?
De kans dat brandblusapparaten met PFOS nog in appartementsgebouwen terug te vinden zijn, is heel erg klein. Het product wordt al sinds 2002 niet meer gebruikt en een brandblusser dient na 20 jaar bij wet vervangen te worden.
Een schuimblusser met PFOA mag wel niet meer geproduceerd en verkocht worden, maar de toestellen die op de markt zijn, mochten onder voorwaarden wel nog gebruikt worden tot 1 januari 2023. Vanaf 2027 geldt er een totaalverbod en dienen alle resterende toestellen als gevaarlijk afval verwerkt te worden.
In de praktijk is er dus een vrij grote kans dat schuimblussers die dateren van voor 2017 PFOA bevatten. Deze toestellen dienen vervangen te worden.
Het goede nieuws is dat in appartementsgebouwen meestal poederblussers gebruikt worden en geen schuimbrandblusapparaten. Deze poederblussers bevatten geen PFAS. Het nadeel is dat ze bij gebruik meer nevenschade veroorzaken, vooral aan elektrische apparaten. In stookplaatsen of technische ruimtes wordt er daarom meestal wel gekozen voor een schuimblustoestel.
Schuimblussers vervangen in uw gebouw
De firma’s die brandbestrijdingsmiddelen verkopen en onderhouden zullen de VME op de hoogte brengen als zich in het gebouw nog PFOA-houdende schuimblussers bevinden. Zij maken dan ook offerte op voor de aankoop van nieuwe fluorvrije brandblussers.