Op naar een duurzamer energieverbruik in onze woningen

Renovatieplicht en andere energie-maatregelen voor residentieel vastgoed

Het Klimaatplan van de Vlaamse regering heeft als doelstelling om tegen 2030 onze CO2 uitstoot met 40% te reduceren (t.o.v. het jaar 2005). Eén van de belangrijke pijlers om deze vermindering te realiseren is het energie-efficiënter maken van de Vlaamse woningen. Hoe kunnen we dit in Vlaanderen bereiken? We vatten de krachtlijnen voor u samen en bekijken de concrete steunmaatregelen die op Vlaams en stedelijk niveau voorgesteld worden.

 

Minimaal energieprestatieniveau voor elke woning

Elke woning in Vlaanderen zal dienen te voldoen aan een minimaal niveau van energieprestatie. Dit energielabel (of Energieprestatiecertificaat – EPC) wordt aangeduid met een letter en geeft aan hoe energiezuinig de woning is.
Het einddoel is dat elke woning na verloop van tijd een A- label behaalt. Hiervoor heeft de Vlaamse regering een tijdslijn vooropgesteld.

 

Renovatieplicht bij aankoop

Vanaf 2023 komt er een renovatieverplichting. Wie een huis koopt, zal binnen de 5 jaar na de aankoop dienen te voldoen aan het minimaal energieprestatieniveau. Het minimaal te behalen niveau na 5 jaar is energie-label D.

U koopt in 2023 een appartement. Dient u verplicht te renoveren?

  • Een appartement aangekocht in 2023 dient binnen de 5 jaar, uiterlijk tegen 2028, een D-label te behalen.
  • Nog eens 5 jaar later een C-label, uiterlijk tegen 2035.
  • Uiterlijk tegen 2045 een B-label.
  • En uiteindelijk een A-label, uiterlijk tegen 2050.

 

In de praktijk wil dit zeggen dat recente gebouwen en gebouwen die de afgelopen jaren al verstandig investeerden in energie-efficiëntie (bv. dubbele beglazing, dakisolatie, energievriendelijker verwarmen,…) binnen de eerste 10 of 15 jaar geen bijkomende energierenovaties meer hoeven te doen. Een appartement dat vandaag al een C-label heeft, dient immers pas binnen afzienbare tijd zijn B-label te behalen.
En gelukkig hebben de meeste gebouwen in ons beheer nu reeds een energieprestatieniveau A of B.

 

Hogere standaarden voor huurwoningen

Ook voor woningen die verhuurd worden komt er een minimaal energieprestatieniveau.

  • Vanaf 2025 dient een vrijstaande of half-open huurwoning minimaal een F-label te halen.
  • Voor huurappartementen wordt dit energielabel E.

 

Controle en sancties

Als eigenaar zal u verplicht zijn om binnen de 5 jaar na de authentieke aankoopakte een nieuw EPC te laten opmaken. Uit dit nieuwe EPC moet dan blijken dat de woning het minimaal vereiste energielabel behaalt. Als u dit nieuwe EPC niet zal kunnen voorleggen binnen de gevraagde termijn kan er een administratieve geldboete volgen. U krijgt dan een nieuwe periode waarbinnen de energieprestatie in orde gebracht dient te worden.

Voor huurwoningen lopen de controles via de instrumenten die al in de Vlaamse wooncode opgenomen waren (conformiteitsonderzoek met strafpunten, met als sanctie het ongeschikt of zelfs onbewoonbaar verklaren van de huurwoning).

 

Energievoorziening in nieuwbouw

Het Vlaamse Klimaatplan bevat ook energie-maatregelen voor nieuwbouw. Bedoeling is definitief afscheid te nemen van de fossiele brandstoffen en de omslag te maken naar hernieuwbare energie.

  • Bij een nieuwbouwproject is het vanaf 1 januari 2022 niet meer toegelaten om te kiezen voor een stookolieketel. Lees meer in het artikel “Mag u nog verwarmen met stookolie”?
  • Vanaf 2023 wordt het verplicht om minstens een hybride warmtepomp te plaatsen. Hybride wil zeggen half gas, half elektrisch. Een volwaardige, volledig elektrische warmtepomp mag natuurlijk ook.
  • Vanaf 2026 mag een nieuwbouwwoning niet meer op aardgas aansluiten.
  • Er komt een hogere premie voor het plaatsen van een warmtepomp, ook in bestaande woningen.

 

Impact van de energie-maatregelen

De maatregelen in het Vlaamse Klimaatplan hebben een grote impact op de volledige vastgoedmarkt:

  • Zo staan kopers van minder energiezuinige woningen sowieso voor extra kosten. Hun budget moet nu niet alleen de aankoop van de woning dekken maar ook de verplichte renovatie.
  • Ook op de huurmarkt zullen de strengere normen zich vertalen. Verhuurders die investeren in de energieprestatie van hun appartement zullen deze kosten willen opvangen met een hogere huurprijs.
  • Wie een nieuwbouw woning bouwt, kiest vanaf nu verplicht voor een duurzaam energie-alternatief.
  • Wie reeds een woning bezit en die zelf bewoont, zal ook wel moeten voldoen aan de nieuwe energienormen. Maar controle en afdwingbaarheid ligt hier moeilijker.
  • Ook voor niet-residentieel vastgoed (bedrijfsruimtes, kantoorgebouwen, winkels, bankkantoren, sportcomplexen…) geldt trouwens al een renovatieverplichting. Elk gebouw dient bij verkoop te voldoen aan een reeks energiebesparende maatregelen en vanaf 2025 komt er een apart Energieprestatiecertificaat voor niet-residentiële gebouwen (EPC-NR). Lees meer over de energie-maatregelen in de niet-residentiële vastgoedsector.

 

Steun via de nieuwe Vlaamse Verbouwpremie

Vandaag kunt u de Vlaamse renovatiepremie aanvragen én een aparte energiepremie van Fluvius, de Vlaamse distributienetbeheerder van elektriciteit en aardgas. Vanaf 1 juli 2022 worden deze premies gebundeld in 1 nieuwe formule “Mijn Verbouwpremie”. Vanaf oktober 2022 zal de aanvraag online kunnen via www.vlaanderen.be.

De Verbouwpremie kan aangevraagd worden door zowel particulieren als bedrijven, en geldt voor woningen, appartementen en alle andere gebouwen in het Vlaamse Gewest.
Eigenaars van een appartement kunnen een premieaanvraag indienen als ze energiebesparende werken uitvoeren in het eigen appartement (privatieve delen). Bij energie-werken aan de gemene delen kan de Vereniging van Mede-eigenaars (VME) de premie aanvragen.

 

Steun via een renteloze energielening

Als extra ondersteuning kunnen bepaalde kopers van residentieel vastgoed (vastgoed bestemd voor bewoning: huizen, appartementen, studio’s, kamers…) bij de Vlaamse overheid een renteloos renovatiekrediet aanvragen. Ook een nieuwbouwproject kan onder voorwaarden deze energielening aanvragen. Op de website www.vlaanderen.be/energielening vindt u meer informatie over wie aanspraak kan maken op deze lening.

Deze renteloze energielening krijgt vanaf juli de naam “Mijn Verbouwlening”. Met deze lening kunnen energiebesparende maatregelen (isiolatie, hoogredenementsglas, omschakelen van stookolie naar duurzame energie…) gefinancierd worden tot een bedrag van 50.000 euro. Voor VME ’s kan dit bedrag verhoogd worden met 7.500 euro per wooneenheid in het gebouw.

 

Het Energiehuis maakt u wegwijs

De aanvraag en toekenning van Mijn Verbouwlening verloopt via de Energiehuizen. Het Energiehuis is een initiatief van de Vlaamse overheid dat u wegwijs maakt in de verschillende (steun)maatregelen voor energie-investeringen en renovatiewerken. Momenteel zijn er al 18 Energiehuizen in Vlaanderen. In Antwerpen kunt u terecht bij Ecohuis Antwerpen (www.antwerpenvoorklimaat.be).

 

De stad Antwerpen koppelt klimaatbeleid aan een reeks eigen steunmaatregelen

De stad Antwerpen voert een ambitieus klimaatbeleid. Dit beleid wordt ondersteund door heel wat steunmaatregelen voor particulieren, bedrijven, verenigingen en ontwikkelaars.

  • Via het Klimaatfonds worden projecten gesubsidieerd die bijdragen aan een duurzaam en klimaatbestendig Antwerpen. De stad trekt hiervoor jaarlijks 200.000 euro uit.
  • Ontwikkelaars die investeren in klimaatrobuuste maatregelen (ontharden, groene daken, maatregelen tegen verdroging, hittestress of wateroverlast, bevorderen van de biodiversiteit…) kunnen een subsidieaanvraag indienen.
  • De tijdelijke premie voor isolatie, ramen en nieuwe ketel is verlengd.
  • Voor het plaatsen van een zonneboiler in een bestaande woning is er een bijkomende premie van de stad Antwerpen.
  • Verhuurders kunnen voor het isoleren van daken gebruik maken van de isolatiepremie, fiscale aftrekbaarheid en een energielening onder bepaalde voorwaarden.
  • De renovatiecoach van de stad ondersteunt VME’s om met experten een Masterplan BENOvatie uit te werken. Dit masterplan is een duidelijk stappenplan, aangepast aan de specifieke noden van het gebouw. De stad ondersteunt met een premie. De VME kan tot 50% van de kosten van het studiewerk, met een maximum van 7500 euro, terugbetaald krijgen.

Op www.antwerpenvoorklimaat.be vindt u een volledig overzicht en alle informatie.

Het is duidelijk dat het inzetten op energie-efficiënte bewoning in Vlaanderen gepaard zal gaan met heel wat extra kosten. De overheden koppelen aan deze doelstellingen dan ook de nodige steunmaatregelen.