Asbestinventaris en –sanering

In de loop van 2022 zal een asbestattest verplicht worden bij elke verkoop van een gebouw van voor 2001. In dit artikel bekijken we de belangrijkste aspecten van asbestinventaris en asbestsanering.

 
UPDATE. Lees ook Vlaanderen tegen 2040 helemaal asbestveilig en de aandachtspunten voor mede-eigenaars voor een actuele (2024) toelichting van het Actieplan Asbestafbouw.

 

Totaalverbod

In het verleden werd asbest gebruikt voor diverse doeleinden. Er bestaan dan ook veel types asbest in functie van de verschillende toepassingen. In gebouwen bijvoorbeeld werd gebruik gemaakt van losse (spuit)asbest en van vaste asbest. Wegens zijn toxiciteit werd het materiaal in 1980 verboden, met uitzondering van vaste asbest. Voor deze laatste vorm werd nog een gedoogperiode ingelast, met als gevolg dat het nog tot 1998 in gebouwen werd gebruikt. Pas daarna kwam er een totaalverbod voor elke vorm van asbest in de bouwsector. De OVAM schat dat er in 70% tot 90% van de (niet-gerenoveerde) gebouwen van voor 2001 nog asbest aanwezig is.

 

Asbestinventaris verplicht voor werkgevers

Al sinds 1995 hebben werkgevers de plicht om over een asbestinventaris te beschikken indien er werknemers worden tewerkgesteld of als personeelsleden van leveranciers toegang hebben tot het gebouw. Met andere woorden: ook alle Verenigingen van Mede-eigenaars (VME) die een werknemer in dienst hebben – een conciërge, een werkman… – dienen over een asbestinventaris te beschikken. De asbestinventaris wordt gebruikt om een beheersdocument op te stellen. Dit document lijst de maatregelen op die de werkgever neemt om de asbesthoudende materialen veilig te beheren. Dit beheersdocument wordt jaarlijks geactualiseerd.

 

Asbestattest binnenkort verplicht bij elke verkoop

Vanaf 2022 zal een asbestinventarisattest of asbestattest verplicht worden bij elke verkoop van een gebouw van voor 2001. Het is de bedoeling van de Vlaamse regering dat elke gebouweigenaar uiterlijk tegen 2032 over een asbestattest beschikt, en dat de Vlaamse woningen tegen 2040 helemaal asbestveilig zijn.

 

Opmaken van een asbestattest

Enkel gecertificeerde asbestdeskundigen inventarisatie zullen een asbestinventaris voor een asbestattest kunnen opmaken. De OVAM voert een erkenning in voor certificatie-instellingen die deze certificaten zullen afleveren en opvolgen. De opleidingen voor deze asbestdeskundigen zullen starten in het najaar van 2021.

Voor de opmaak van een asbestinventaris vindt een niet-destructief onderzoek plaats. Dit wil zeggen dat alleen de bereikbare plaatsen onderzocht worden en er dus geen elementen van het gebouw verwijderd moeten worden. De deskundige volgt een specifiek inspectieprotocol voor de opmaak van een asbestinventaris. Hij geeft de gegevens – via een online toepassing – door aan OVAM die dan het asbestattest aflevert.

 

Asbestattest voor de gemeenschappelijke delen

Wat betekent deze verplichting voor de VME? Als VME is het sowieso verstandig om over een asbestinventaris van de gemeenschappelijke delen te beschikken, zelfs als er geen eigen personeel in dienst is. Als er bijvoorbeeld werken uitgevoerd worden in de gemeenschappelijke delen door een externe werknemer, dan zal zijn werkgever ook het asbestinventarisattest opvragen. Als dit niet voorhanden is, moet de aannemer dit zelf opmaken voor de werkzone van zijn werknemer. Om deze extra kosten te vermijden is het dus aan te raden als VME om zelf al een asbestinventaris te hebben.

De nieuwe regelgeving voorziet dat bij verkoop van een privaat appartement er een asbestattest moet zijn zowel voor het private deel als voor de gemeenschappelijke delen in mede-eigendom. De wetgever voorziet wel een inloopperiode om de markt hierop voor te bereiden. Verwacht wordt dat het verplichte asbestattest voor de gemeenschappelijke delen in werking treedt vanaf 2025.

 

Asbestsanering

Het asbestattest geeft aan of een eigendom asbestveilig is. “Asbestveilig” wil niet zeggen “asbestvrij”. Alle vastgestelde risico’s in de inventaris worden verholpen door het asbest onschadelijk te maken. Dat houdt niet altijd een volledige verwijdering in. Soms bestaat immers de mogelijkheid om het asbest in te kapselen of te fixeren. Welke werkwijze juist wordt gehanteerd, staat in de inventaris beschreven. Ook moet er een meetstaat worden toegevoegd aan de asbestinventaris, als basis voor offerte-aanvragen om het probleem op te lossen.

 

To do’s voor de syndicus

Zodra de syndicus, als vertegenwoordiger van de VME, in het bezit is van een asbestinventaris is het tijd om na te gaan of sanering noodzakelijk is. Zo ja, dan vraagt hij op basis van de bijgeleverde meetstaat offertes op bij gespecialiseerde bedrijven. Deze offertes moeten op de algemene vergadering van mede-eigenaars ter stemming worden voorgelegd. Na beslissing van de algemene vergadering kan de syndicus dan de bestelling plaatsen en de noodzakelijke sanering laten uitvoeren. Dat moet uiteraard met de grootste zorg gebeuren, zowel voor het gebouw en de gebruikers ervan als voor de arbeiders die de sanering uitvoeren. 03beheer zal deze materie grondig toelichten en ter stemming voorleggen op de algemene vergaderingen van de VME’s die personeel tewerkstellen.